Spijt of schuld
Als ik terugblik op mijn leven dan bots ik op situaties waarvan ik spijt heb dat ze me overkwamen.
We nemen heel ons leven door beslissingen en we staan dikwijls voor moeilijke en ingewikkelde keuzes. Een keuze bestaat zelden uit twee mogelijkheden.
Het is meestal een combinatie van verschillende mogelijkheden die we tegenover elkaar afwegen.
Elke optie bezit een oplossing maar tevens ook een aantal nadelen.
Kiezen is altijd een stukje verliezen.
En welke keuze we ook maken er zal altijd wel ergens een nadelig gevolg aan zijn.
We kiezen meestal voor de minst slechte optie. En soms kunnen we niet kiezen en blijft alles zoals het was of verergert de situatie zodat we toch verplicht worden om te kiezen.
En soms lost de situatie zich van zelf op.
Toch heb ik in het verleden keuzen moeten maken die moeilijk waren en waarvan ik de gevolgen van de keuzen niet kon inschatten.
Van die keuzes heb ik geen spijt, die moest ik nemen, maar van de verborgen gevolgen van die keuzes heb ik spijt.
Als je een eitje wilt bakken moet je de schalen breken, zegt de volksmond en dat is waar. Sommige keuzes doen pijn. Maar je moest ze maken want het was de enige mogelijkheid om te ontsnappen uit de situatie waarin je geklemd zat.
Spijt hebben over de gevolgen van je keuzes is minder erg dan spijt hebben over je verkeerde keuzes.
Je kan inderdaad keuzes maken met een bepaalde verwachting en even later inzien dat het geen goede keuze was. Vaak kan je de keuze niet ongedaan maken en de situatie terugschroeven en moet je met de gevolgen leven van je slechte keuze.
Dan heb je niet alleen spijt maar dan heb je ook nog een schuldgevoel.
Schuldgevoelens zijn verwijten die je jezelf aandoet. Er is een groot verschil tussen schuld en schuldgevoel.
Als je bijvoorbeeld nadat je teveel alcohol gedronken hebt toch je auto neemt om naar huis te rijden en je veroorzaakt een aanrijding dan kan je terecht een schuldgevoel hebben. Je hebt schuld aan deze verkeerde beslissing.
Maar als je volledig nuchter verblind werd door de lichten van een tegenligger en je veroorzaakt daardoor een ongeluk dan heb je daar geen schuld aan en is ook een schuldgevoel een onterechte zelfbeschuldiging .
Ook aan een vergissing heb je geen schuld. Het was jouw intentie niet om je te vergissen. Vergissen is menselijk en is zonder opzet. Daar mag je spijt van hebben, maar je hebt er geen schuld aan.
Dikwijls compenseren we spijt met een schuldgevoel omdat het in onze gewoonte ligt om zo snel mogelijk een verantwoordelijke of een dader te vinden. Het gewoon bij spijt houden lijkt moeilijk.
Het is alsof spijt vermindert dankzij schuld. Alsof schuld de straf is die spijt afbetaalt.
Zelfbeschuldiging is zelfbestraffing. Zelfkastijding.
Zolang je jouw schuldgevoel houdt, zolang duurt het voor je aan je rouwproces begint. Schuldgevoel blokkeert het rouwen waardoor je in de spijt blijft zonder dit te kunnen los laten.
Schuldgevoel beschuldigt je van het maken van de foute beslissing.
Je had beter de andere optie gekozen of je had beter moeten weten of je had meer kunnen doen. Waarom dit en niet dat?
Schuldgevoel houdt je in de onzekerheid.
Je twijfelt op de duur aan al wat je deed en aan al wat je nog moet doen. Je durft zelfs geen beslissingen meer nemen.
Leer nu spijt hebben zonder beschuldiging, zonder enig oordeel te vellen
Jezus vroeg het ons herhaaldelijk;
“ oordeel niet”
Je hebt de kennis niet om een rechtvaardig oordeel te vellen over het is eender wat of wie. Overigens je hanteert de menselijke waardeoordelen die je aangeleerd werden naar de wetten van onze samenleving. Zijn die dan wel rechtvaardig denk je?
Indien je leert om niet meer te oordelen dan stoppen ook de beschuldigingen en je schuldgevoel. Dan blijft er enkel nog spijt en verdriet over.
En na de rouwperiode zonder schuldgevoel of zelfbeschuldiging kom je in de aanvaarding terecht.
Daar lost het verdriet van de spijt in op. De stille inwendige aanvaarding.
Je hebt niemand meer nodig die je troost want de aanvaarding dekt het toe.
Je kan elke dag opnieuw beginnen aan het volgende stuk van je leven.
Draai de bladzijde om en vergeef jezelf.
De echte schuldigen kennen meestal geen schuldgevoel. Het zijn de zachtmoedigen die daar last van hebben.
Meditatie 21 december 2019